زینبیه زیر سایه حزب الله و لواء ابوالفضل(ع)
- سه شنبه, ۱۹ آذر ۱۳۹۲، ۱۰:۴۵ ق.ظ
ــ در منابع غربی و عربی گزارش های زیادی درباره گروه‌های مسلح شیعی منتشر می‌شود، نقش این گروهها در تحولات میدانی سوریه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بعد از اینکه در 10 ماه اخیر صحنه عملیاتی در سوریه تغییر کرد و گروه‌های مسلح مخالف شکست‌های سنگینی را متقبل شدند و بسیاری از مناطقی را که در حمص، حومه دمشق، حلب، قصیر و جای‌های دیگر در تصرف خود داشتند، از دست دادند، رسانه‌های غربی و عربی روی این مسله متمرکز شدند که علت این شکست‌ها چیست؟
تحلیلی که این منابع ارائه می‌کنند، این است که تحولی در یک سال اخیر در جبهه نیروهای دولتی اتفاق افتاده و نظام سوریه موفق شده با بهره‌برداری از نیروهای داوطلب در قالب "ارتش دفاع ملی" نیروهای جدیدی از جوانان سوری که برای دفاع از کشورشان انگیزه دارند، سازماندهی و مسلح کند، این نیروها پس از دیدن آموزش وارد صحنه جنگ شدند.
در کنار این نیروها، آنطور که منابع غربی و عربی ادعا می‌کنند نیروهای دواطلب دیگری از سایر کشورها در حمایت از نظام، به سوریه آمده‌اند و در مقابل عناصر مسلحی قرار گرفته‌اند که از کشورهای خارجی وارد سوریه شده و در صف مخالفان علیه نظام سوریه می‌جنگند.
در جبهه دولتی آنطور که منابع غربی و عربی ادعا می‌کنند رزمندگانی از شیعیان عراق به سوریه آماده و در این کشور تحت گروه‌های مختلف که مهمترین‌ها آنها لواء ابوالفضل عباس است، می‌جنگند البته خود این عراقی‌های نیز ویدیو موزیک‌هایی تهیه کرده‌‌اند و در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از جمله یوتیوپ به نمایش گذاشته‌اند که مشخص می کند که اینگونه گروهها وجود دارند و برای دفاع از حرم حضرت زینب(س) وارد سوریه شده و به صورت متمرکز در اطراف منطقه سیده زینب واقع در جنوب دمشق حضور دارند.
این نیروها در عملیات های که برای آزادسازی و پاکسازی مناطق اطراف حرم حضرت زینب(س) از وجود عناصر مسلح تکفیری القاعده صورت گرفت، در کنار نیروهای نیروهای دولتی نقش مهمی داشتند. بنابراین ما شاهد پیروزی‌هایی جبهه نظام در این مناطق از جمله در غوطه شرقی هستیم. یک نکته جالب درباره شیعیان عراقی این است که این نیروها شهدای خود را در عراق به صورت علنی، رسمی و با احترام تشییع می‌کنند و با افتخار اعلام می‌کنند که این افراد در دفاع از حرمهای اهل بیت که در سوریه وجود دارند از جمله حرم حرضت زینب (س) به شهادت رسیده‌اند.
ــ لطفا برای ما تبیین کنید که حزب‌الله لبنان در تحولات میدانی سوریه چه نقشی دارد و جایگاه جنبش مقاومت اسلامی لبنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بله، در واقع تمرکز و رصد کردن فعالیت‌های حزب‌الله در سوریه خیلی بیش از گروه‌های مسلح شیعی عراقی است. حزب‌الله در مناطق مشخصی در این کشور حضور دارد از جمله در مناطق مرزی لبنان و سوریه برای دفاع از شیعیان این دو کشور که در این مناطق ساکن هستند.
در واقع شیعیان ساکن در مناطق مرزی در معرض خطر القاعده و گروه‌های تکفیری قرار داشتند و از آنجا که کسی نبود که از این شیعیان دفاع کند حزب‌الله بر اساس وظیفه و مسئولیت شرعی احساس کرد که باید در این منطقه حضور پیدا کند تا به این شیعیان برای دفاع از خود آموزش بدهد. جنبش مقاومت اسلامی لبنان این کار انجام داد و به صورت رسمی نیز این مسئله را اعلام کرد.
از طرف دیگر، منطقه مرزی یعنی شرق لبنان و غرب سوریه برای حزب‌الله فوق‌العاده مهم است چرا که مستقیما بر امنیت لبنان تاثیر می‌گذارد. این مناطق در واقع به مرکزی برای گروه های تکفیری تبدیل شده بود و ما حتی در ماه‌های اخیر شاهد آن بودیم از این مناطق به داخل شهرهای لبنان از جلمه هرمل و حتی بعلبک کاتیوشا و راکت شلیک می‌کردند و این یک خطر مستقیمی بود که حزب‌الله نمی‌توانست در مقابل آن بی تفاوت باشد.
به همین دلیل در نبرد شهر قصیر که تنها چند کیلومتر از مرز لبنان فاصله دارد، حزب‌الله به صورت مشخص مشارکت داشت و پیروزی بزرگی که بر اثر آزادسازی این شهر استراتژیک به دست آمد ثمره همکاری حزب‌الله و ارتش سوریه بود. صحنه دیگری که حزب‌الله حضور دارد در جنوب دمشق برای دفاع از حرم حضرت زینب است و در سایر مناطق درگیری سوریه نه حزب الله و نه نیروهای داوطلب شیعی عراقی حضور ندارند و این نیروهای ارتش سوریه است که با همکاری شهروندان داوطلب در سایر مناطق می‌جنگند. بنابرین حضور حزب الله و شیعیان عراقی در سوریه متمرکز است بر دفاع از حرمهای اهل بیت و همچنین شهرک‌ها و روستاهای شیعه نشینی که قدرت دفاع از خود را ندارند.
ــ اخیرا اخبار و گزار‌ش‌های ضد و نقیضی درباره جنگ قلمون در رسانه‌ها منتشر می‌شود. دقیقا ماهیت جنگ قلمون چیست و اینکه آیا نیروهای حزب‌الله در این جنگ مشارکت دارند؟
منطقه قلمون یک منطقه کوهستانی است که در غرب سوریه و در جوار مرزهای شرقی لبنان قرار دارد. در این منطقه شهرها و روستاهای زیادی وجود دارد. حتی بعضی روستا و شهرهای این منطقه مسیحی نشین هستند. متاسفانه به خاطر ماهیت کوهستانی و صعب العبور بودن منطقه قلمون ارتش سوریه نمی‌توانست در این منطقه حضور قوی داشته باشد. به همین خاطر عناصر تکفیری به تعداد بسیاری زیادی در این منطقه حضور پیدا کردند و توانستند بر این روستا و شهرها سیطره پیدا کنند. در واقع این منطقه تبدیل به مرکزی برای گروه‌های تکفیر شده و بدین ترتیب امنیت سوریه و لبنان را به خطر انداخته‌اند.
هم اکنون و بعد از اینکه ارتش سوریه توانست در حومه دمشق، حمص و قصیر و همچنین حلب پیروزی‌های درخشان و بزرگی به دست بیاورد، بر منطقه قلمون متمرکز شده تا بتواند این منطقه را از وجود عناصر مسلح تکفیری پاکسازی کند. در واقع مدت‌ها است که ارتش سوریه قصد دارد در این منطقه جنگی تمام عیار را شروع کند، اما به علت اینکه قلمون یک منطقه کوهستانی است برای ارتش کلاسیکی همچون ارتش سوریه جنگ در آنجا سخت و هزینه‌های سنگین مالی و انسانی در پی خواهد داشت. یکی دیگر از مشکلات نیز این است که تعداد زیادی شهروند غیرنظامی از جمله مسیحیان در این منطقه وجود دارند و این باعث شده که دست ارتش سوریه تاحدودی بسته باشد.
اما با این وجود، عملا این جنگ در بعضی مناطق قلمون شروع شده که می‌توان به عملیات‌های موفقیت آمیز ارتش سوریه برای آزاد سازی شهر قاره و دیرعطیه اشاره کرد که توانست این شهرها را از وجود عناصر تکفیری پاکسازی کند. هم اکنون جنگ در شهر نبک جریان دارد و ارتش سوریه توانسته کنترل این شهر را به دست بگیرد. اما شهرهای دیگر در این منطقه وجود دارند که هنوز در دست مخالفان است، به ویژه شهر یبرود که تبدیل شده به لانه گروه‌های تکفیری. بسیاری از خودروهایی که بمب‌گذاری می‌شوند و برای عملیات انتحاری و انفجار به مناطق مختلف لبنان ارسال می‌شوند، در شهر یبرود بمب‌گذاری و آماده می‌شوند. از جمله انفجار در مقابل سفارت کشورمان، در واقع اتومبیلی که در مقابل سفارت کشورمان منفجر شد در شهر یبرود بمب‌گذاری شده بود.
بنابرین کنترل بر این شهر و منطقه قلمون تاثیر زیادی بر امنیت سوریه و لبنان خواهد داشت از این رو هم نیروهای دولتی سوریه و هم مخالفان تمام سعی خود را خواهند کرد تا این منطقه را تحت کنترل خود داشته باشند. به همین خاطر ما در آینده شاهد درگیری‌های شدیدتر در این منطقه خواهیم بود البته چون منطقه کوهستانی و از نظر آب هوایی این منطقه بسیار سرد و برف‌گیر است احتمالا از شدت جنگ کاسته شود اما در هر صورت در ماه‌های آینده منطقه قلمون خبرساز خواهد بود.
ــ همزمان با شروع جنجال رسانه‌ای در رابطه با جنگ قلمون ما شاهد یک پیروزی مهم برای نیروهای دولتی در شمال سوریه، یعنی آزادسازی شهر سفیره بودیم. بعضی ها آن موقع این نظریه را مطرح کردند که جنجال قلمون یک جنگ روانی بوده برای منحرف کردن تمرکز دشمن برای تصرف شهر سفیره، آیا این مساله می‌تواند واقعیت داشته باشد و اصلا اهمیت آزادسازی شهر سفیره چیست؟
شهر سفیره در منطقه‌ای بسیار مهم و در طول جاده‌ای که در جنوب شرقی حلب و در امتداد جاده‌ای که به این شهر منتهی می‌شود قرار دارد، این منطقه و این شهر در کنترل مخالفین بود به همین خاطر ارتباط زمینی با شهر حلب قطع شده بود و ارتش سوریه نمی‌توانست به نیروهای خود در شمال کمک‌رسانی و آذوقه ارسال کند و این نیروها ماه‌ها در محاصره مخالفان بودند بنابرین روزی که ارتش سوریه دست به عملیات زد و توانست خناصر و سفیره را آزاد کند یک موفقیت بسیار مهم به دست آورد. بله، همزمان با اخبار مربوط به قلمون این تحلیل‌ها وجود داشت و احتمال نیز وجود دارد که از جنجال قلمون به عنوان یک عملیات روانی استفاده شده باشد. اما آنچه که مسلم است جنگ قلمون در جریان است و همانطور که گفتم این منطقه در آینده خبر ساز خواهد بود.
ــ در چند ماه اخیر شاهد جنگ درون گروهی بین مخالفان سوریه هستیم و با توجه به اینکه خطر بزرگ القاعده وجود دارد، بعضی گزارش‌ها از احتمال اتحاد بین ارتش آزاد سوریه و ارتش ملی سوریه خبر داده‌اند، آیا این مساله می‌تواند واقعیت داشته باشد؟
البته چیزی به نام اتحاد بین ارتش ملی سوریه و ارتش آزاد سوریه معنی ندارد، اما بعضی اخبار حاکی از آن است که ارتش آزاد سوریه که یک گروه مخالف است در درگیری‌های که با شبه‌نظامیان وابسته به گروه‌های تکفیری و القاعده داشت از ارتش ملی سوریه کمک خواسته و ارتش سوریه نیز کمک کرده است. البته این اخبار به صورت شایعات وجود دارند و هنوز هیچ کس به طور رسمی یا منبع موثقی این اخبار را تایید نکرده است، بنابرین نمی‌توان درباره این اخبار قضاوت کرد.
اما نباید یک نکته فراموش کرد که در ماه‌های اخیر نقش تکفیری‌ها و القاعده در سوریه بسیار زیاد شده ، ارتش آزاد سوریه نیز با این گروها درگیر و بسیار ضعیف شده و شاید بتوان گفت که دیگر یک گروه تعیین کننده نیست. بخشی از نیروهای ارتش آزاد سوریه پس از آن که بشار اسد رئیس جمهور این کشور اعلام عفو عمومی کرد به صورت داوطلبانه برگشتند و خودشان را به واحدهای ارتش سوریه معرفی کردند و حتی الان به عنوان سرباز ارتش سوریه علیه مخالفان می‌جنگند. برخی دیگر از افراد ارتش آزاد سوریه به داعش و جبهه النصره دو گروه اصلی وابسته به القاعده در سوریه پیوستند و تنها عده‌ای کمی تحت عنوان ارتش آزاد سوریه باقی مانده‌اند که آنها نیز علنا تبدیل به یک گروه غیرموثر در صحنه منازعه سوریه شده‌اند. با این روندی که در جریان است در واقع جنگ اصلی در سوریه به جنگی بین نظام و القاعده تبدیل خواهد شد، به عبارت دیگر صحنه جنگ در سوریه بین دو جبهه یعنی نظام و القاعده ادامه خواهد یافت.